Park Pamięci

Kategoria:

Najlepsza przestrzeń publiczna

Adres realizacji

Oświęcim, ulica Berka Joselewicza

Autor

NArchitekTURA / Bartosz Haduch, Łukasz Marjański

Inwestor

Centrum Żydowskie w Oświęcimiu

Data projektu (rok)

2018

Data realizacji (rok)

2019

Opis autorski (max. 1800 znaków)

ŚCIEŻKI ŻYCIA Niemal dekadę temu trafiłem przez przypadek na piękny odpad przemysłowy – płyty z szarego piaskowca z niezliczoną ilością nieregularnych nacięć. Przez wiele lat poszukiwałem projektu odpowiedniego dla tego niezwykłego materiału. Udało się w Oświęcimiu, gdzie stał się on głównym motywem Parku Pamięci, symbolizując ruiny nieistniejącej już Wielkiej Synagogi (1863-1939) i ścieżki życia wielokulturowej społeczności, krzyżujące się niegdyś w tym miejscu. Odniesienia do zburzonej 80 lat temu świątyni pojawiają się w nowym projekcie w różnych formach. Obrys rzutu dawnej synagogi zaznaczony jest wąskim krawężnikiem, oddzielając wnętrze parku od otaczającej go gęstej zieleni. Główne wejścia dostosowane są do pobliskich ciągów komunikacyjnych i kadrują pobliskie kościoły. Całość założenia otwiera się na malowniczą panoramę bulwarów rzeki Soły. Głównym elementem zagospodarowania parku jest mozaika czterdziestu płyt z szarego piaskowca. Ich nieregularny układ ma symbolizować pozostałości po dawnej synagodze (jej podłoga była wykonana z podobnego materiału). Płyty prowadzą do poszczególnych elementów parku – ekspozytora przedstawiającego historię synagogi (nawiązującego stylistycznie do wcześniejszego projektu Centrum Żydowskiego Oszpicin), „studni” z historyczną posadzką (planowanej w kolejnym etapie inwestycji), sadzawki wodnej, ławek z blachy Corten oraz żyrandola (będącego kopią artefaktu znalezionego w tym miejscu podczas prac archeologicznych). Wymiary, kształty i kolory zastosowanych form są powiązane nie tylko z tradycją żydowską, ale też z uniwersalną symboliką, czytelną w obrębie różnych wyznań i kultur. Przestrzeń ma charakter otwarty i pozwala na różne sposoby użytkowania, upamiętniania oraz interpretacji. Bartosz Haduch