Muzeum Katyńskie

Kategoria:

Najlepszy budynek użyteczności publicznej

Adres realizacji

Jana Jeziorańskiego 4, Warszawa

Autor

BBGK Architekci sp. z o.o. - Jan Belina Brzozowski, Konrad Grabowiecki, instalacje artystyczne: Jerzy Kalina, koordynacja: Krzysztof Lang

Inwestor

Muzeum Wojska Polskiego

Powierzchnia użytkowa (m²)

3966

Kubatura (m³)

19377

Data projektu (rok)

2010

Data realizacji (rok)

2016

Opis autorski (max. 1800 znaków)

Finalista nagrody Unii Europejskiej w konkursie architektury współczesnej im. Miesa van der Rohe. Muzeum Katyńskie przedstawia tragiczne wydarzenia zbrodni katyńskiej, które miały miejsce podczas II wojny światowej i upamiętnia 22 000 polskich jeńców wojennych zamordowanych przez Armię Czerwoną. Obiekt znajduje się w południowej części XIX-wiecznej fortecy - Cytadeli Warszawskiej - i obejmuje trzy zabytkowe budynki. Cały kompleks został zaprojektowany jako park, z symbolicznym lasem katyńskim pośrodku rynku. 100 posadzonych tam drzew odnosi się do prawdy o strasznej zbrodni wojennej, która ukrywała się w lesie przez ponad 50 lat. Główna ekspozycja znajduje się na dwóch poziomach Kaponier - historycznej struktury fortyfikacyjnej. Pierwszy poziom zawiera informacje o masakrze katyńskiej, gdzie zwiedzający mogą poznać fakty historyczne i zobaczyć eksponaty znalezione w masowych grobach w lesie katyńskim. Drugi poziom wystawy, poświęcony osobistym tragediom rodzin ofiar, stanowi miejsce kontemplacji. Jako środek architektonicznej ekspresji, autorzy wykorzystali barwiony beton. Części listów i inne rzeczy osobiste ofiar są odciśnięte w betonie, kontynuując wystawę na zewnątrz budynków. Wyraz architektoniczny jest tutaj szczególnie silny. Szczelina między wysokimi na 12 metrów ścianami dzielącymi Cytadelę prowadzi w dwóch kierunkach: w dół - w kierunku tablic z nazwiskami ofiar i w górę - w kierunku nieba i światła. Dębowy krzyż umieszczony wśród drzew kończy dramatyczną opowieść o historii Katynia. Muzeum stanowi przykład tego, w jaki sposób można wykorzystać wcześniej istniejącą architekturę do realizacji nowego celu. W tym przypadku celem jest pamięć. Odległe lasy, które były świadkami okropnych masakr katyńskich, są w jakiś sposób obecne w fortyfikacjach wojskowych w centrum miasta, nie pozwalając zapomnieć odwiedzającym o tym strasznym rozdziale historii.