Centrum Przesiadkowe w Żorach

Kategoria:

Najlepszy budynek użyteczności publicznej

Adres realizacji

ul. Męczenników Oświęcimskich, 44-240 Żory

Autor

LABORATORIUM ARCHITEKTURY - Anna Małek, Tomasz Błażyca, Bartosz Garczarczyk, Paweł Maryńczuk

Inwestor

Miasto Żory

Powierzchnia użytkowa (m²)

775

Kubatura (m³)

4502

Data projektu (rok)

2017

Data realizacji (rok)

2019

Koszt inwestycji (PLN)

16700000

Opis autorski (max. 1800 znaków)

Nowe centrum przesiadkowe w Żorach jest przestrzenią publiczną, która łączy funkcje dworca, placu i miejsca spotkań. W projekcie dworca autobusowego priorytetem było bezpieczeństwo i wygoda podróżnych. Podjęto próbę scalenia obszaru komunikacji pieszej w obrębie wyspy - placu o charakterze poczekalni, wokół którego rozlokowane są poszczególne perony. Dzięki temu odseparowano potoki pieszych od ruchu kołowego. Zastosowanie klinkieru w posadzce i murach wokół placu to ukłon w stronę historycznej zabudowy starówki. Intencją autorów było stworzenie budynku, który nie stanowiłby tradycyjnej bryły, a raczej element ograniczający formalnie przestrzeń. Zatem dworzec jest ograniczony szklaną fasadą, dzięki czemu staje się w pełni transparentny - zatraca się granica pomiędzy wnętrzem i otoczeniem. Umiejscowiony w centralnej części placu pozwala podróżnym przebywającym w środku na niczym niezakłóconą obserwację życia na zewnątrz. Lewitujące zadaszenie wychodzi daleko poza obrys budynku, chroni podróżnych na peronach przed niepogodą. Szerokie okapy pełnią funkcję zacieniającą szklane elewacje. Chronią budynek przed przegrzaniem latem, pozwalając na penetrację słońca zimą, co przekłada się na znaczne ograniczenie zużycia energii potrzebnej do ogrzewania i chłodzenia. Wnętrze dworca jest jednoprzestrzenne, a wszelkie funkcje ukryto w centralnie umieszczonym trzonie serwisowym, który mieści m.in. lokale usługowe oraz toalety publiczne. Ten rdzeń oblicowano drewnem, co przydaje mu charakteru wielkiego mebla. To wrażenie potęgują szerokie schody formujące forum. Tu podróżni mogą zaznać relaksu, posiedzieć, poczytać książkę, a dzięki kontaktom podładować swoje telefony czy laptopy. Amfiteatralne schody prowadzą na poziom antresoli. Jej całkowicie otwarta przestrzeń przewidziana jest na funkcje publiczne (np. wystawy czasowe, kawiarnię). Otwarty na miasto dworzec ma szansę stać się czymś więcej niż centrum przesiadkowym – to nowa agora i miejsce spotkań.